"Co słychać?" | maj - czerwiec 2025

To zjawisko, które staje się coraz bardziej odczuwalne. Mając źródła w polityce, dotyka także relacji rodzinnych, społecznych, kulturowych czy zawodowych. Polaryzacja nie jest jedynie konfliktem ideologicznym, lecz stanowi proces, który rozrywa tkankę społeczną, znacznie utrudniając dialog i współpracę. Przyjrzyjmy się bliżej zagadnieniu polaryzacji, temu, jak się objawia, oraz jak można jej przeciwdziałać – zwłaszcza w pracy zespołowej. „my i oni” Polaryzacja społeczna, czyli Polaryzacja to proces, w którym poglądy i postawy społeczne ewoluu - ją do coraz bardziej skrajnych i prze - ciwstawnych, prowadząc tym samym do podziałów: „my” kontra „oni”. W praktyce oznacza to, że zamiast szukać porozumienia, zatracamy się we wzajemnym zwalczaniu się. Może to przyjmować formę agresji słownej, a nawet fizycznej. Psycholog prof. Piotr Oleś zwraca uwagę, że polaryzacja jest szczególnie groźna w sytuacji, gdy ktoś utożsamia swoje przekonania z własnym „ja” i po - czuciem wartości. Wówczas krytyka poglądów sprawia, że osoba czuje się osobiście krytykowana, toteż przyj - muje postawę obrony przez atak. To zaś może prowadzić do konfliktu, a nawet do zerwania więzi społecz - nych. Ważne, by rozróżniać niechęć do danej idei, światopoglądu czy partii, od niechęci do osoby ze względu na jej poglądy. To drugie podejście skutkuje bowiem tym, że niszczymy to, co w nas najcenniejsze – zdolność do współpracy, zaufanie i empatię. Objawy polaryzacji w różnych dziedzinach życia Polityka. Najbardziej widoczna i medialnie nagłaśniana; polaryzacja polityczna prowadzi do podziałów i bra - ku współpracy między ugrupowaniami dla dobra państwa, co osłabia instytucje demokratyczne i zaufanie do nich. Relacje rodzinne i społeczne. Konflik - ty polityczne przenikają do rodzinnych spotkań lub relacji sąsiedzkich, powo - dując mikronapięcia i rozłamy. Spot - kania rodzinne przestają być okazją do wspólnego spędzania czasu, stają się za to areną konfliktów ideologicznych. Aż 38% dorosłych Polaków twierdzi, iż ma w rodzinie osoby, których poglą - dy polityczne respondentów są trudne do zaakceptowania. Kultura i światopogląd. Różnice w wartościach czy przekonaniach religijnych niekiedy potęgują podziały i utrudniają wzajemne zrozumienie. W społeczeństwach spolaryzowanych często tworzą się zamknięte grupy, które nie tylko nie rozumieją tych „spoza”, ale wręcz ich demonizują. Takie społeczeństwo stopniowo traci zdolność do wspólnego działania i wzajemnego szacunku. Styl życia. Polaryzacja widoczna jest nawet w pozornie neutralnych, lecz upolitycznionych tematach, takich jak chociażby dieta (weganizm kontra mięsożerność), styl wychowania dzieci (tradycyjne kontra nowoczesne metody wychowawcze) czy kwestie ekologicz - ne (osoby silnie zaangażowane kontra sceptyczne wobec zmian klimatu). (Social) media. Media społecznoś - ciowe, choć mają potencjał łącze - nia ludzi, często sprzyjają jeszcze głębszym podziałom. Sprzyjają też powstawaniu tzw. baniek informacyj - nych, w których ludzie eksponowani są głównie na treści potwierdzające ich aktualne zapatrywania, co nieste - ty wzmacnia polaryzację. Polaryzacja w miejscu pracy W pracy różnice światopoglądowe mogą prowadzić do napięć, braku wzajemnego zaufania i do podzia - łów na „frakcje” w zespole. W takich AUTOR Martyna Sender specjalistka ds. zrównoważonego rozwoju Dział Prawno-Organizacyjny PO GODZINACH | 44 | Czerwiec 2025